Yeni sosyal şiir-manifesto

by New Social PoetryNo Comments

Венци Арнаудов, Юмрукът, 2018

 

1. Yarattığımız şiir somut olarak dost ve düşman kavramlarının kesin belirlendiği sınırlar içinde politiktir. Şairlerden oluşan birgrup olarakaçıkça ve vurgulayarak belirttiğimiz ve herhangi bir sözleşme veya önsözleşmeye tabii olmayan düşmalarımız şunlardır: a) lifestile konulu literatürün her türü; b) üniveristelerin enfrastrüktürlerine (altyapısına) yerleşerek parazit etkisi gösteren literatür; c) yukarıdaki iki şıkkı içlerinde devşirmeye yönelmiş ticari eğilimli denemeler;

1.1. Lifestile literatürden anladığımız şu: arz ve talep mekanizmalarınca düzenelnerek kontrol edilen ve yazarının bilinçli veya bilinçsizce “kendine kültür/kendi kültürü” olarak tanımlanabilecek tüketim ihtiyaçlarına cevap vermeye yarayan ürünler, başka bir deyişle  gerçek ben’in sunulan tüketim ürünleri ve hizmetlerle var edilebileceğineilişkin bir serap düşünce. Bu tür yaratımlarda yazarın rolü oldukça kısaltılmış ve dolaylı hale indirgenmiştir zira yaratıcı, tüketicinin  beklentilerine cevap verebilme derdiyle estetik kriterlerinden ve sıklıkla da etik bağımsızlığından  feragat etmek veya ödün vermek zorunda kalır.  Bu anlamda lifestile literatür postmodern konseptteki “yaratıcının/müellifin ölümü”-nün ticari bir muadili olarak algılanabilir ki aynı konseptte “çekinerek” de olsa yüksek (üniveriste, akademi) postmodernizmiyle kesişir, karşılaşır ve neredeyse onunlabirlikte yaşar (cohabitation).

1.2. Her iki partner- bir yandan lifestile literatür, öte yandan  akademik postmodernizm – birbirleri (sessiz de olsa) karşısında olduğu gibi, okur karşısında da utanılacak şeylere sahipler.  Ancak postmodernistik ilhamla yaratılan, üniveriste enfrastrüktürü üzerinde yeşeren ve parazitleşen literatürün pozisyonu biraz daha hassastır. Teorik olarak öne sürülen “yüksek” ve “alçak”-ın eşitlenmesi gayesiylebu ikilideyüksekte duran partner vicdanen rahat değildir, özellikle de Batı akademisinin güncel sol discurslarına bel bağlaması gerektiğinde. Nihayetinde – retorik ve söylemi tamamen sol olsa bile- daha teorik bir hali tercih eden partner  aslında lifestile literatürü karakterize eden  neoliberal ölçeklere cevap vermeye yönelir, yani pazar, piyasa değerlerini önceller ve önemsemek zorunda kalır.  “En çok satan Bulgar yazar”, “Yurt dışında en çok yayımlanan Bulgar yazarlar” ve daha nice başlıklar ortaya çıkar ki bu listeler salt ticari başarının ifadesidir. Bu başarının ne kadar ve ne oranda gerçekten  ticari olduğu da ayrı bir sorudur aslında zira Bulgar toplumunda gelenekselleşen kişisel çıkarlarlar ile devlet kaynaklarının kullanımının oligarşik olarak birleşmesi sonuçta toplumsal kaynakların kullanımı anlamına gelmektedir.

1.3. Üniversitelerin enfrastrüktürlerine (altyapısına) yerleşerek parazit etkisi gösteren literatürden kastımız şu: parazit etkisi gösteren ifadesinin niteleme nüansına karşın, her şeyden önce (ve olumsuz anlam yüklemeksizin) yazan kişinin karşısındaki ekonomik ihtiyaçların sosyokültürel  varlığınadayanan,yüksek olmasa da ihtiyaç duyulan ve nispeten garanti olarak görülenöğretim görevlisi aylık ücretleri (veya doktora bursları) – ki bunların her gün sekiz saatlik bir iş mesaisi gerektirmemesi de önemlidir.  Kişi, yazdıklarını ve yazan kişi olarak kendini satmayı düşünmüyorsa,üniversitede çalışmasıkendi nezdinde legal ve değerli bir seçimdir. Kabul edilemeyecek parazit etki işin içine şöyle girer – yazan kişi, bağlı olduğu, çalıştığı ve maaş aldığı üniveriste mekanlarını bedava kullanır, medyaya ulaşım kolaylığından faydalanır,edebiyat alanında çeşitli yarışma jürileriyle yakından temas olanağından faydalanır ve akademik statü, unvan sayesinde öğrencilere direkt ulaşır. Unutmayalım ki budurumda öğrencilere zaten ders vermektedir ve sınava alıp değerlendirmesi deherhalde söz konusudur. Bu haller çoğunlukla üniversitede öğretim görevlisi olan yazar ve şairlerin bu vasfa sahip olmayanlara göre haksız bir rekabet yaratır ve hep bir adım önde olmalarını sağlar.

1.4. Şimdi politik açıdan dost ve düşman tanımlarınınsınırlarını çizerken ortaya çıkan en önemli soruyla yüzleşme anı. Bir milyon dolarlık soru şu: Düşmanlar neyimize gerek? Cevap basit, belki sarsıcı derecede yalın: edebiyatta 90’lı yıllardan sonra onyıllarca süregelen barışçıl geçiş “dost-düşman” karşıtlığını güncelleştirdi ve edebiyat alanındaki yaratıcılık gerilimini yeniden kurgulama sürecinde hayati değer taşıyan bir faktör haline getirdi. II. Simeon hükümeti ile başlayan politik sistemin çözümlenme/ayrışma süreci edebiyat alanında danet bir yansıma buldu:  90’lı yılların postmodern radikal politik potansiyeli, lifestile literatürle devşirilerek optimum ticari hibrid ürünler elde etme amaçlı,  depolitize ve akademik kariyere odaklı akademik-korporatif kaynaklardan beslenmesi.Böylece radikal politizasyonu edebiyat alanına döndürerek- bizler, bu  depolitize akademik- korportatif postmodernizmini (neoavangard) ve lifestile literatürü bağlı bulunduğu ticari olarak optimize edilen hibridleriyle birlikte açıkça düşman ilan ediyoruz.

1.5. Her ne kadar gelen her iktidarın itinayla beslediği kültür mağduriyeti (victimization) çerçevesinde yaşadığımızı bilsek de, edebiyattaki barışçıl geçiş dönemi statükosunun dabize kendini mağdur ettiğimizi duyurmayı ihmal etmeyeceğini de öngörüyoruz.  Bu statükoyu da düşmanımız ilan ediyoruz. Farkındayız –  gücü, iktidarı kuşananların kendilerini mağdur olarak – reelve sembolik planda mağdur durumda göstermeleri ne ilk, ne de son olacaktır. Aslında eski sosyalist elit tarafından düzenlenen geçiş döneminin tüm kültürel alanı her tür özgürlük çıkışını bloke etme üzerine kurulu olup, “korkuluk” imajı ile “kurbanlar verilecek” düsturu ile veryansın eder. Biliyoruz ki, bu bir yalan; bunlar, üzerinde titredikleri belli başlı imtiyazlarını koruma derdindeler ve  tam da o kaygıyla kurban/ mağdur  kisvesine bürünüyorlar. Biz bu mağdur maskesinin altında  edebiyattaki barışçıl geçişin statükosunda, düşmanımız olan akademi ve lifestile’ın promisküetesinin(karmaşık cinsiyet ilişkisi)  yer aldığını iddia ediyoruz.

2. Doğuşunu burada manifesto olarak ilan ettiğimiz yeni sosyal şiir herşeyden önce yazar/müellif figürünün rehabilite edildiği bir şiirdir. Bu rehabilite süreci “yazarın ölümü” olgusunun lifestile-akademi ikilisi tarafından tüketilmesinden sonra ortaya çıkabildi.  Rolan Barth’ın konsepsiyonunun fütursuzca ticarileştirilmesi ise de factoaynısının ölüm fermanını da imzalamak anlamına gelir. Lifestile literatür ile yüksek akademik postmodernizmininticari biçimdeoptimize ettikleri hibridler pratikte “yazarın/müellifin ölümü” fikrinin  devrimci-anarşist potansiyelini yok ettiler. Gelinen noktada, bizler yazarın/müellifin etik eylemlerine yani özgürlüğüneolanak tanınması için kendisinin son bir garantör olduğunu ve dolayısıyla  yeniden doğuşunuilanediyoruz.Gözlerimizin önünde dönen filmde yazarın/müellifin teorik olarak edebiyat sahasının kenar çukuruna itilmesi, onun iktidarın turuncu sinyalli vitrininde medya, jüri, devlet nişanları, çeviri aktiviteleri vb. içeriklereürün olarak yerleştirilmesi için bir mazeret, bir gerekçe haline geldi. Bu yazar, gerçekten bir ölüdür ve artık kokuşmuştur. Yaşasın- özgürlüğün son garantörü olan yeni yazar!

2.1. Yazar figürünün, etik planda sorumlu tutulabilecek bir özne olarak rehabilite edilmesi barışçıl geçiş dönemi karanlığının kalbine nişan almıştır. Hakikat yok, harekete geçiyoruz, edebiyat ve akademik kariyerimiz için çalışıyoruz, akademik edebiyat tarihi tarafımızca yazılıyor, aynı zamanda edebiyatı da biz yazıyoruz- böylece veaynı zamanda maçı oynayan da, penaltıları belirleyenler de biziz. 90’lı yıllarda hakikat kavramının relative edilmesi oyun rejiminde, eski rejim ideolojisinin dogmatik “gerçeklerinin” altını oymak şeklinde olduysa da, 21.yüzyılın ilk on yılında bu akademik- lifestileistik relativasyon toplumsal edebiyat kaynaklarının korporatif özelleştirilmesiylebirlikte reel politik ve reel ekonomik ölçütler kazandı. İşbu ortamda bizler, hakikatin, gerçeğin edebiyatının doğuşunu duyuruyoruz ki bu da yeni sosyal şiir algımızın temel kavramıdır.Oyunun kurucuları bu şiiri akademik operatörler ve lifstile ikonları olmaları gerçeğinde zaten kendileri bitirdiler. Gerçeğin edebiyatı olarak Yeni Sosyal Şiir edebiyatı, akademik oyunlardan, ticari lifestile operatörlerinden arındırma iradesinin özgür ifadesidir. 

2.2. Ani İlkov ve Zlatomir Zlatanov’un isimleriyle ilişkilendirdiğimiz 90’lı yılların şiirininen başarılı örnekleri, hiçbir zaman modernizmin tamamlanmamış projelerhalindekikoşullarda edebiyat ve politika arasında transmisyon olarak güzellik ve yücelikestetiğinden asla vazgeçmemişitr. Bu şairleri kendi hocaları olarak referans gösteren akademik postmodernizm onlardan önceliklediskurs (söylem) oyununu ve poststrüktürel jargonlarla oynamayı alırlar ancak öte yandan güçlü estetiklerini geri planda bırakırlar, oysa söz konusu estetiğin son varoluşsal teminatı politiklik kavramıdır. Barışçıl geçişin 2010’lu yıllarda ilerlemesiyle güçlenen sürüklenme, kayma (drift) semptomatiktir ve yücelik estetiğinin gözardı edilmesiylegittikçe güzellik estetiğinidaha açık bir ticari planda kucaklamaya taşır. Akademik postmodernizm ile lifestile edebiyat arasında oluşan en başarılı hibrid–güzelin/güzelliğin estetiği- bir ticari koşula dönüştürüldü, onsuz olmaz bir hale gelindi ve bu olgu artık bazı reel politik reçeteler sunmaya başladı: “protesto eden insan güzeldir” vb.  Bunlar 2013 yılı yaz aylarında İç İşleri Bakanlığı’nın protesto karşıtı kampanyalarında doğrudan kullanılır. Yeni Sosyal Şiir kesin ve ivedibiçimde politik radikalizmin topluma ve edebiyata döndürülebilmesi için bir araç olarak yücelik estetiğini ön plana sürüyor. Hem toplum, hem edebiyat, politikanın akademik postmodernizm ile lifestile literatürün ticari hibridleşme çerçevesinde estetize  edilmesinden  yeterince demoralize olmuştur.

2.3. Yücelik estetiği teolojinin sosyotarihsel koşulları içinde (enformasyon, teknolojik, biyoteknolojik vb.)transandantalve fundamentel olarak geri çekilen, değerler sistemi alanında Batı uygarlığı çerçevesinde ek bir sözleşme veya anlaşmaya tabi olmayan, seküler bir savunucusudur.  Edebiyata iade etmek istediğimiz özgürlük şiiri politikalara, ülke pazarına, devlete ve bilime göre gelişen ideolojilerin özerklik, özgürlük ilkelerini istikrarlı biçimde dayatmadan olmayacaktır.   Ancak bu özerklik bile arayışı içinde olduğumuz özgürlüğün koşullarını gerçek kılmaya yetmeyebilir. Yazarın, müellifin estetik bir özne olarak rehabilite edilmesinde olduğu gibi hakikatin edebiyatı da transandantaltemeller olmadan düşünülemez. Yaşlanmaya yüz tuttuğumuz süreçteözne ve hakikatin/gerçeğin oyun biçiminde, “oynayarak” lağvedilmesinin doğurduğusonucu gözlerimizle gördük: bu lağvedilmenin son dayanağı olsa olsa transandantaldir – direkt olarak hem akademik, hem ticari planda oyunun parasallaştırılması olarak net biçimde görülür. Son dayanağı transandantal olan etik özne ve gerçek olmadan (sorumluluklarıyla beraber) sosyal adalet de olamaz. Adaletin rage’i, dayatmacı öfkesi olmadan şiir de olamaz.

09.09.2016, Sofya

 

Bularcadan çeviren Kadriye Cesur

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 29, юли, 2021, ISSN 2603-543X

 

Yangi ijtimoiy she’riyat uchun manifest

by New Social PoetryNo Comments

Венци Арнаудов, Юмрукът, 2018

 

1. Biz yaratadigan she’riyat o’ziga xos ma’noda siyosiy, do’st va dushmanni aniq ajratib turadi. Bir qator shoirlar sifatida tashkil etilganimizdan boshlab, biz uchun murosasiz dushmanlar: a) lifestyle adabiyoti barcha turlari bilan; b) universitet infratuzilmasida parazitlik qiluvchi adabiyotlar; va d) a va b kichik bo’limlar orasidagi gibrid qarindoshlar o’rtasidagi tijorat yo’naltirilgan tajribalar.

1.1. „Lifestyle adabiyoti“ deganda biz muallif ozmi-ko’pmi xabardorlik darajasi bilan bitta iste’molchiga yo’naltirilgan „o’zi uchun madaniyat“ tomonidan yaratilgan ehtiyojlarni qondirishga intiladigan qidiruv va taklif mexanizmlari bilan boshqariladigan mahsulotni tushunamiz. Boshqacha qilib aytganda, biz o’zimizni iste’mol mahsulotlari va xizmatlaridan „yasashimiz“ mumkin bo’lgan sahro sarobidir. Bunday yaratilgan mahsulotlarda muallifning vaqti vositachilik qiladi va taxminlar tufayli kamayadi, ularning bajarilishi estetikani rad etishni va ko’pincha ishlab chiqaruvchi sub’ektning etika avtonomligini nazarda tutadi. Shu ma’noda, lifestyle adabiyoti „muallifning o’limi“ postmodern tushunchasining tijorat ekvivalenti sifatida qaralishi mumkin, bunda ushbu turdagi adabiyot „yuqori“ (universitet) postmodernizm bilan uchrashadi va birgalikda yashaydi.

1.2. Ikki sherik: bir tomondan, lifestyle bo’yicha adabiyotlar, ikkinchidan, akademik postmodernizm nafaqat bir-birlari oldida, balki o’quvchilar oldida ham uyalish uchun sabab bor. Biroq, postmodernistlar tomonidan ilhomlanib, universitet infratuzilmasida parazitlik qiladigan adabiyotlar yanada nozik holatda. „Baland“ va „past“ yo’nalishlarga oid nazariy alibidan farqli o’laroq, juftlikdagi baland bo’yli sherik yomon vijdon qoldiqlaridan xalos bo’lolmaydi, ayniqsa, G’arb akademiyasida mavjud bo’lgan nutqlarga tayanish kerak bo’lganda. Oxir oqibat, ritorika chap bo’lsa ham, ko’proq nazariy sherik asosan lifestyle mahsulotlarini baholashga xos bo’lgan neo-liberal bozor qonuniyatiga murojaat qiladi: „eng ko’p sotilgan bolgar yozuvchisi“, „chet elda eng ko’p nashr etilgan bolgar yozuvchisi“ va boshqa reytinglar tijorat muvaffaqiyati. Bu muvaffaqiyat qay darajada tijorat maqsadlarida yoki umuman Bolgariya jamiyati uchun odatiy bo’lgan xususiy manfaatlar va xususiylashtirilgan davlat (oxir-oqibat jamoat) resurslarining oligarxik birlashuviga asoslanganligi haqida alohida savol tug’iladi.

1.3. „Universitet infratuzilmasida parazitlik qiluvchi adabiyot“ deganda, biz ta’rifning baholash soyasidan farqli o’laroq, „parazitlik“, avvalambor, yozuvchining iqtisodiy ehtiyojidan kelib chiqqan ijtimoiy-madaniy (va nojo’ya jihatdan) tushunamiz. O’qituvchilar uchun ish haqi (yoki aspirantura stipendiyasi) ko’rinishidagi past, ammo nisbatan ishonchli daromadga tayanib, bu amalda har kuni 8 soatlik ish kunini anglatmaydi. Agar siz yozganlaringizni va o’zingizni yozuvchi sifatida sotishga amalda tayyor bo’lmasangiz, unda universitetdagi ish yozuvchi uchun qonuniy va munosib tanlov bo’ladi. Raqobatdoshlikni buzish uchun universitet infratuzilmasi (binolardan bepul foydalanish, akademik malaka va unvonlar orqali ommaviy axborot vositalari va hakamlar hay’atiga kirish, oxir-oqibat tez-tez o’qitiladigan va hattoki imtihonlarni o’tkazadigan talabalar auditoriyasini jalb qilish) ishlatilganda qabul qilinishi mumkin bo’lmagan parazit moment aralashadi va qatlamga aylanadi, adabiy muhit bir vaqtning o’zida o’zini shoir sifatida namoyon qiladigan universitet professor-o’qituvchilari foydasiga.

1.4. Hozir, ehtimol, siyosiy do’st va dushman o’rtasidagi farq deb belgilashda paydo bo’ladigan eng muhim savol. 1 million dollarlik savol: dushmanlar nima uchun kerak? Javob oddiy, balki o’ta sodda: 90-yillarning oxiridan boshlab adabiyotda o’n yillik tinch o’tish, do’st-dushman tafovutining paydo bo’lishini adabiy sohada samarali keskinlikni tiklashning muhim harakatiga aylantirdi. Simeon II tomonidan boshlangan siyosiy tizimning parchalanishi adabiy tizimda aynan uning ekvivalenti bor: 90-yillar postmodernizmining radikal siyosiy salohiyatini siyosiy hayot tarzidagi adabiyotlar bilan, tinchlik bilan aloqada bo’lish uchun qulay bo’lgan siyosiy bo’lmagan martaba akademik-korporativ manbasiga aylantirish, tijorat jihatdan maqbul gibridlarni anglab yetish. Radikal siyosiylashuvni adabiy maydonga qaytarib, biz siyosatsizlashtirilgan akademik-korporativ postmodernizm / neo-avangard, yengil uslubdagi adabiyotlarni va ularning tijorat jihatdan optimallashtirilgan gibridlarni dushmanimiz deb ochiq e’lon qilamiz.

1.5. Biz har bir ketma-ket hukumat tomonidan astoydil o’stirilgan bir qurbonlik madaniyati doirasida yashayotganimiz sababli, biz dushman deb e’lon qilgan adabiyotdagi tinch o’tish holati vaziyati o’zini „qurbon“ deb atash imkoniyatini boy bermaydi. Haqiqiy va ramziy boy va qudratli odamlar qurbonning niqobini beradigan birinchi yoki oxirgi marta bo’lmaydi. Darhaqiqat, eski ijtimoiy elita tomonidan qurilgan tinch o’tishning butun madaniyati kelajakdagi „qurbonlar“ haqida qo’rqinchli vosita yordamida har qanday erkinlikning namoyon bo’lishiga to’sqinlik qilishga asoslangan. Bilamizki, ular o’zlarining imtiyozlarini himoya qilish uchun yolg’on gapirishadi va ular uchun qo’rqib, qurbon niqobini berishadi. Biz „qurbon“ niqobi ostida adabiyotdagi tinch o’tish holati, lifestyle va akademiklikning guruh buzuqligi, boshqacha qilib aytganda, bizning dushmanimiz yotadi, deb ta’kidlaymiz.

2. Biz bu yerda manifestni e’lon qilgan yangi ijtimoiy she’riyat, birinchi navbatda, muallif „o’limi“ ning turmush tarzi-akademik iste’molidan keyin qayta tiklangan muallifning she’riyatidir. Bartning kontseptsiyasini ko’r-ko’rona tijoratlashtirish uning o’lim haqidagi buyrug’ini amalda imzolashni anglatadi. Amalda, lifestyle adabiyoti va „yuqori“ akademik postmodernizm o’rtasidagi tijorat jihatdan optimallashtirilgan gibridlar „muallifning o’limi“ g’oyasining inqilobiy anarxistik salohiyatini qaytarib bo’lmaydigan tarzda o’ldirdi va ko’mdi. Bunday vaziyatda biz muallifning tirilishini axloqiy xatti-harakatlar qilish imkoniyatining so’nggi kafolati sifatida e’lon qilamiz, ya’ni, bu erkinlik. Bizning ko’zimiz oldida muallifning adabiy maydonning chuqurligiga nazariy jihatdan itarilishi uning mahsulotlarini ommaviy axborot vositalari, hakamlar hay’ati, grantlar ko’rinishidagi hokimiyatning signal-to’q sariq do’konida joylashishi uchun alibi bo’lgan film namoyish etildi. , tarjimalar, davlat buyurtmalari. Ushbu muallif haqiqatan ham o’lik va hatto chirigan. Muallif erkinlikning so’nggi kafili sifatida yashasin!

2.1. Axloqiy mas’uliyat yuklanishi mumkin bo’lgan sub’ekt sifatida muallif figurasini reabilitatsiya qilish tinch o’tish rejimining zulmatiga qaratilgan. Haqiqat yo’q, shuning uchun biz harakat qilyapmiz, adabiy va ilmiy faoliyatimizni „amalga oshirmoqdamiz“, akademik adabiy tarixni yozmoqdamiz, shu bilan birga adabiyotni yaratmoqdamiz, ahamiyatsiz o’yinda o’ynaymiz va penalti tepmoqdamiz. Agar 90-yillarda „haqiqat“ tushunchasining relyativizatsiyasi eski rejim mafkurasining dogmatik „haqiqatlari“ ga putur yetkazadigan o’yin rejimida sodir bo’lgan bo’lsa, unda 10-yillarda ushbu akademik-hayot tarzidagi nisbiylik haqiqiy siyosiy va realga ega bo’ldi jamoat adabiy manbasini korporativ xususiylashtirishning iqtisodiy o’lchovlari. Bunday vaziyatda biz yangi ijtimoiy she’riyatni tushunishda umumiy tushuncha bo’lgan bitta haqiqat adabiyotini himoya qilamiz. O’yinni yaratuvchilar buni o’zlarining akademik apparatlari va lifestyle tasvirlari haqidagi haqiqatlari orqali yakunladilar. Haqiqat adabiyoti sifatida yangi ijtimoiy she’riyat – bu adabiyotga qo’shimcha ravishda akademik o’yinlardan va hayot tarzi uchun xafagarchilik va o’yin-kulgidan ozod bo’lish istagi.

2.2. 90-yillar she’riyatida Ani Ilkov va Zlatomir Zlatanovlarning nomlari bilan bog’liq bo’lgan yuqori yutuqlarida hech qachon zamonaviylikning tugallanmagan loyihasi sharoitida adabiy va siyosiy aloqalar sifatida ulug’vorlik estetikasi hech qachon tark etilmagan. Ushbu shoirlarni o’qituvchisi deb ataydigan akademik postmodernizm, birinchi navbatda, ulardan diskursiv o’yinlarni oladi va post-strukturalist jargon bilan o’ynaydi va fonda ularning so’nggi ekzistensial kafolati siyosiy bo’lgan ulug’vorlikning kuchli estetikasini qoldiradi. Simptomatik – bu shov-shuv bo’lib, 10-yillarga tinch yo’l bilan o’tish kuchayib boradi, yuksak estetikadan tortib to go’zallar estetikasining tobora ochiq tijorat quchog’iga qadar.
Akademik postmodernizm va lifestyle adabiyoti o’rtasidagi eng muvaffaqiyatli gibrid mavjud bo’lganda, go’zallik estetikasi tijorat holatiga aylanadi, bu esa zarur bo’lib qoladi va allaqachon haqiqatan ham siyosiy retseptlar taklif qiladi – „norozilik bildiruvchi odam chiroyli“ – to’g’ridan-to’g’ri PR kampaniyasiga kiritilgan Ichki ishlar vazirligining 2014 yil yozidagi norozilik namoyishlariga qarshi. Ijtimoiy she’riyat tijorat doirasida siyosiy radikalizmni adabiyot va jamiyatga qaytarish vositasi sifatida ulug’vorlik estetikasiga qat’iy va majburiy ravishda pul tikadi. Akademik postmodernizm va lifestyle bo’yicha adabiyotlarni gibridlashtiradi.

2.3. G’arb tsivilizatsiyasi doirasida qayta ko’rib chiqilmaydigan qiymat sohalarini transsendensiyasi va farqlanishidan chekinayotgan ijtimoiy-tarixiy (axborot texnologiyalari, biotexnologik va boshqalar) sharoitida ulug’vorlikning estetikasi ilohiyotning dunyoviy himoyachisidir. Biz adabiyotga qaytmoqchi bo’lgan erkinlik, she’riyatning bozor, davlat va ilm-fan mafkuralariga nisbatan avtonomiyasini murosasiz ushlab turmasdan imkonsizdir. Ammo bu muxtoriyat biz izlayotgan erkinlik shartlarini amalga oshirish uchun yetarli emas. Muallifning axloqiy mavzu sifatida reabilitatsiyasi, shuningdek, haqiqat adabiyoti kontseptsiyasi transandantal asoslarsiz imkonsizdir. Qariganimiz sayin biz mavzu va haqiqatning o’ynoqi to’xtatilishi nimaga olib kelishini o’z ko’zimiz bilan ko’rdik, uning so’nggi poydevori yagona transandantal bo’lishi mumkin – akademiyalarda va savdo-sotiqda to’g’ridan-to’g’ri to’lov. Oxirgi poydevorlari transandendental bo’lgan axloqiy (mas’uliyatli) mavzu va haqiqatsiz ijtimoiy adolat bo’lmaydi. Adolat g’azabisiz she’riyat bo’lmaydi.

09.09.2016, Sofiya

 

Rus tilidan O’zbek tiliga Kabirov Islyam tomonidan tarjima qilindi.

 

Списание „Нова социална поезия“, ISSN 2603-543X

 

Barbaria.net

by New Social PoetryNo Comments

Ния Пушкарова, fingerprint, 29×21 cm, print

 

Когато лионските тъкачи се надигат през 1831 година с оръжие в ръка, буржоазията създава своята класова памет. Спомня си за нашествието на племената, които нападат Римската империя, наречени варвари, защото езикът им звучал като шум. Тъкачите от Лион също не говорели език, който да е разбираем за буржоазията. В хилядолетната борба между цивилизация и варварство революцията се изразява на език, който не е на господарите, език, който Империята на цивилизацията не може да схване. Всеки път, когато експлоатираните класи са се надигали в историята, те са били носители на същото варварство, на същата човешка общност, насочени срещу експлоатацията. Barbaria е място в паметта, където се съхранява хилядолетната история на нашата класа от първобитните общности до световната човешка общност. Barbaria е място, което се разгръща в борбата, всичко онова, което остава неразбираемо и неусвоимо от капитала. Barbaria е там, докъдето не достига езикът на господарите.

 

Cuando los tejedores de Lyon se levantaron en armas en 1831, la burguesía hizo memoria de clase. Recordó las invasiones de esos pueblos primitivos que asaltaron el Imperio romano y que llamaron bárbaros, porque su lengua sonaba como el ruido. Tampoco los tejedores de Lyon hablaban una lengua que pudiera comprender la burguesía. En la lucha milenaria entre la civilización y la barbarie, la revolución se expresa en una lengua que no es la lengua de los amos, una lengua que el Imperio de la civilización no puede alcanzar. Cada vez que las clases explotadas se han levantado a lo largo de la historia, han llevado consigo la misma barbarie, la misma comunidad humana contra la explotación. Barbaria es un lugar en la memoria. Es allí donde se guarda la historia milenaria de nuestra clase, desde las comunidades primitivas hasta la comunidad humana mundial. Barbaria es un lugar que se despliega en la lucha, es todo aquello incomprensible, irrecuperable para el capital. Barbaria es allí donde no llega el lenguaje de los amos.

 

Превод от испански Владимир Сабоурин

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 27, март, 2021, ISSN 2603-543X

 

Manifest nowej poezji społecznej

by New Social PoetryNo Comments

Венцислав Арнаудов, Юмрукът, 2018

 

 

1. Poezja, którą tworzymy, jest poezją polityczną w możliwie niedwuznacznym rozgraniczeniu między przyjacielem a wrogiem. Z chwili założenia naszej grupy poetów naszymi wyraźnymi i niepodlegającymi dyskusji wrogami są: а) literatura lifestyle we wszystkich jej formach; b) literatura pasożytującą na infrastrukturze uniwersytetskiej oraz c) komercyjnie zorientowane próby hybrydowego kazirodztwa między punktami a i b.

1.1. Pod terminem „literatura lifestyle“ rozumiemy kontrolowany przez mechanizmy podaży i popytu produkt, w którym autor, z większą lub mniejszą świadomością, stara się zaspokoić potrzeby stworzone przez ukierunkowaną na konsumenta „kulturę siebie samego”, innymi słowy pustynnąfatamorganę, że możemy „stworzyć” własną jaźń z produktów i usług konsumpcyjnych. Moment autorski w tworzeniu takich produktów jest pośredni i ograniczony przez oczekiwania, których zaspakajanie wymaga zrezygnowania z estetycznej – a często nawet z etycznej – autonomii subiektu tworzącego. W tym sensie literaturę lifestyle można postrzegać jako komercyjny odpowiednik postmodernistycznej koncepcji „śmierci autora”, w której ten typ literatury spotyka się i nieśmiało współżyje z „wysokim” (uniwersyteckim) postmodernizmem.

1.2. Obaj partnerzy – z jednej strony literatura lifestyle, z drugiej postmodernizm akademicki – mają się czego (skrycie) wstydzić, zarówno przed sobą, jak i przed czytelnikami. W trudniejszej sytuacji znajduje się jednak literatura inspirowana postmodernizmem, pasożytujca na infrastrukturze uniwersyteckiej. Pomimo teoretycznego alibi wyrównywania „wysokiego” i „niskiego” poziomu, partner stojący wyżej nie może się pozbyć resztek wyrzutów sumienia, zwłaszcza gdy musi brać pod uwagę aktualne zachodnioeuropejskie trendy dyskursów lewicowych. W końcu – nawet gdy retoryka jest lewicowa – bardziej teoretycznie nastawiony partner sięga po charakterystyczne dla oceny lifestyle produkcji neoliberalne legitymacje rynkowe: „najlepiej sprzedający się bułgarski pisarz”, „najlepiej sprzedający się bułgarski pisarz za granicą” itp. rankingi sukcesu komercyjnego. Czy ten sukces jest rzeczywiście komercyjny, czy też oparty na oligarchicznej jedności interesów prywatnych i sprywatyzowanych zasobów państwowych,  charakterystycznej dla całości bułgarskiego społeczeństwa – to już inna sprawa.

1.3. Pod pojęciem „literatura pasożytującą na infrastrukturze uniwersytetskiej“, mimo oceniającego nacechowania określenia „pasożytujący”, rozumiemy przede wszystkim (i niepejoratywnie) społeczno-kulturalne potrzeby ekonomiczne pisarza, który liczy na – chociażby niskie – ale jednak pewne zarobki w postaci wynagrodzenia za nauczanie (lub stypendium doktoranckie), które nie wymaga de facto ośmiogodzinnego dnia pracy. Jeżeli nie jest się gotowym do sprzedawania swojej twórczości i siebie jako osoby piszącej, praca na uniwersytecie jest słusznym i godnym wyborem dla osoby piszącej. Niedopuszczalne pasożytnictwo pojawia się wówczas, gdy infrastruktura uniwersytecka (bezpłatne korzystanie z pomieszczeń, dostęp do mediów i jury konkursowych dzięki kwalifikacjom i tytułom akademickim, a nawet zapewnianie sobie odbiorców spośród studentów, których się uczy i egzaminuje) wykorzystywana jest do wprowadzania w błąd konkurencyjnego środowiska literackiego na korzyść nauczycieli akademickich będących jednocześnie poetami.

1.4. W tym miejscu musimy się zmierzyć z być może najważniejszym pytaniem, które pojawia się przy definiowaniu myślenia politycznego jako rozgraniczenia między przyjacielem a wrogiem. Pytanie za milion dolarów: dlaczego są naszymi wrogami? Odpowiedź jest prosta, być może przerażająco prosta: trwające dziesięciolecia pokojowe przejście w literaturze późnych lat dziewięćdziesiątych sprawiło, że wdrażanie dystynkcji „przyjaciel-wróg“ stało się istotnym aktem po rekonstruowaniu produktywnych napięć na polu literackim. Rozpad systemu politycznego, zapoczątkowany przez Symeona II, ma swój dokładny odpowiednik w systemie literackim: przekształcenie radykalnego potencjału politycznego postmodernizmu lat dziewięćdziesiątych w zdepolityzowany karierowo akademicko-korporacyjny zasób, wygodny dla pokojowego łączenia z literaturą lifestyle w celu osiągania komercyjnie optymalnych hybryd. Wprowadzając ponownie radykalną polityzację na polu literackim, otwarcie ogłaszamy zdepolityzowany postmodernizm akademicko-korporacyjny / neoawangardę, literaturę lifestyle i ich komercyjnie zoptymalizowane hybrydy naszymi wrogami.

1.5. O ile żyjemy w ramach starannie kultywowanej przez każdą kolejną władzę kultury wiktymizacji, wiemy, że status quo pokojowego przejścia w literaturze, które ogłaszamy naszym wrogiem, nie omieszka ogłosić się naszą „ofiarą”. Nie będzie to ani pierwszy, ani ostatni raz, gdy realnie i symbolicznie bogaci i potężni nałożą sobie maskę ofiary. W rzeczywistości cała kultura pokojowego przejścia, zbudowana przez stareh elity socjalistyczne, opiera się na blokowaniu wszelkich przejawów wolności przez stracha na wróble, że staną się „ofiarami”. My wiem, że oni kłamią, chroniąc przywileje, obawiając się o nie, nakładają maskę ofiary. Twierdzimy, że za maską „ofiary” kryje się status quo pokojowego przejścia w literaturze, grupowej rozwiązłości lifestyle i akademizmu – naszego wroga.

2. Nowa poezja społeczna, której narodziny manifestacyjnie tu ogłaszamy, jest przede wszystkim poezją zrehabilitowanej postaci autora – zrehabilitowanej po lifestyle – akademickim skonsumowaniu jego „śmierci”. Rażąca komercjalizacja koncepcji Roland-Barthes jest de facto podpisem jej wyroku śmierci. Komercyjnie zoptymalizowane hybrydy między literaturą lifestyle i „wysokim” akademickim postmodernizmem praktycznie nieodwracalnie zabiły i pogrzebały rewolucyjno-anarchistyczny potencjał idei „śmierci autora”. W tej sytuacji ogłaszamy zmartwychwstanie autora jako ostatniego gwaranta możliwości działań etycznych, tj. wolności. Przed naszymi oczami przeszedł film, w którym teoretyczne spuszczanie autora do rynsztoka pola literackiego było alibi dla jego pozycji towarowej w jaskrawopomarańczowym kiosku władzy w postaci mediów, komisji, grantów, tłumaczeń, orderów państwowych. Ten autor jest naprawdę martwy i już śmierdzi. Niech żyje autor jako ostatni gwarant wolności!

2.1. Rehabilitacja postaci autora jako podmiotu etycznie odpowiedzialnego celuje w sedno ciemności reżimu pokojowego przejścia: brak prawdy – ergo działamy, „pracujemy” nad naszymi karierami literackimi i akademickimi, akademicka historia literacka pisana jest przez nas samych, którzy jednocześnie tworzymy literaturę, grając mecz i jednocześnie odgwizdując rzuty karne w tym meczu. Jeżeli w latach dziewięćdziesiątych relatywizacja pojęcia prawdy toczyła się w trybie gry, podważającego dogmatyczne „prawdy” ideologii starego reżimu, to w latach dziesiątych XXI w. ten akademicko-realistyczny relatywizm uzyskał realnie polityczne i prawdziwie ekonomiczne wymiary prywatyzacji korporacyjnej publicznego zasobu literackiego. W tej sytuacji opowiadamy się za literaturą prawdy, która jest pojęciem nadrzędnym wobec naszej koncepcji nowej poezji społecznej. Twórcy tej gry sami ją ukończyli w swojej prawdzie  akademickich aparatczyków i ikon lifestyle. Nowa poezja społeczna jako literatura prawdy jest naszą wolą przywrócenia literaturze wolności od gier akademickich i komercyjnego lifestyle smutku/zabawy śmiercią.

2.2. Poezja lat 90., w swoich największych osiągnięciach związanych z nazwiskami takich poetów jak Ani Iłkow i Złatomir Złatanow, nigdy nie zrezygnowała z estetyki wzniosłości jako przekazu między literackością a politycznością w kontekście niedokończonego projektu nowoczesności. Postmodernizm akademicki, który odwołuje się do tych poetów jako swoich nauczycieli, otrzymuje od nich przede wszystkim grę dyskursywną i grę z poststrukturalistycznym żargonem, pozostawiając na drugim planie ich potężną estetykę wzniosłości, której ostatnią podstawą egzystencjalną jest polityczność. Symptomatyczny jest dryft, który nasilił się wraz z postępem pokojowego przejścia w latach  dziesiątych XXI w., od niewziętej do serca estetyki wzniosłości do coraz bardziej otwartego komercyjnego przyjmowania estetyki piękna. W najbardziej udanej hybrydzie między akademickim postmodernizmem a literaturą lifstyl estetyka piękna staje się warunkiem komercyjnym sine qua non, oferującym już rzeczywiste recepty polityczne – „osoba protestująca jest piękna” – włączone bezpośrednio w kampanię PR Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przeciwko protestom w 2013 r. Nowa poezja społeczna kategorycznie i mocno opiera się na estetyce wzniosłości jako sposobu na odzyskanie radykalności politycznej w literaturze i społeczeństwie, zdemoralizowanych przez estetyzację polityczności w ramach komercyjnej hybrydyzacji akademickiego postmodernizmu i literatury lifestyle.

2.3. Estetyka wzniosłości jest świeckim orędownikiem teologii w warunkach społecznohistorycznego (technologia informacyjna, biotechnologia itp.) wycofywania się transcendencji oraz fundamentalnej i niepodlegającej negocjacji w ramach cywilizacji zachodniej dyferencjacji sfer wartości. Wolność, którą chcemy przywrócić literaturze, jest nie do pomyślenia bez nieustannego utrzymywania autonomii poetyki wobec ideologii rynku, państwa i nauki. Ale autonomia ta nie wystarczy, aby można było zrealizować warunki zapewniające wolność, której szukamy. Zarówno rehabilitacja autora jako podmiotu etycznego, jak i koncepcja literatury prawdy są nie do pomyślenia bez podstaw transcendentalnych. Starzejąc się, widzieliśmy na własne oczy, dokąd prowadzi zawieszenie podmiotu i prawdy, których ostatnia podstawa może być jedynie transcedentalna – bezpośrednie wynagrodzenie gry w akademii i komercji. Bez etycznego (podlegającego odpowiedzialności) podmiotu i prawdy, których ostatnie podstawy są transcendentalne, nie ma sprawiedliwości społecznej. Bez rage sprawiedliwości nie ma poezji.

9 września 2016 r., Sofia

Przekład z języka bułgarskiego: Stanka Bonova
Redakcja tekstu: Wirginia Mirosławska

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 19, ноември, 2019, ISSN 2603-543X

 

新社會性詩歌宣言 (Манифест на Нова социална поезия)

by New Social PoetryNo Comments

Венцислав Арнаудов, Юмрукът, 2018

 

1. 我們所做的詩是政治性的，即它極其具體地劃分著朋友和敵人。在我們形成為詩人團體的此刻，我們明確的和不可調和的敵人是：A. 時尚生活文學，包括其所有的變體；B. 寄生在大學基礎設施上的文學，以及C. A.和B.之間混合亂倫的市場化實驗。

1.1. 所謂“時尚生活文學”是指由供需機制來控制的產品，是作者或多或少有意地企圖滿足壹種消費化的“屬於自己的文化”的需求，換言之就是壹種海市唇樓，即我們可以用消費產品和服務來“制造”自己。在如此創造的產品中作者的參與是間接的並且因壹種預期而減少的：以放棄創造主體的審美自主權（甚至往往包括倫理自主權）為前提的預期。從這個意義上講，時尚生活文學可以被視為後現代“作者的死亡”這個概念的商業性等價物，此概念之中這種文學與“高級”（大學性）後現代主義相遇並且害羞地同居。

1.2. 兩個合作夥伴，壹方面生活方式文學與另壹方面大學性後現代主義，既在彼此面前又在讀者面前都存在著（未表達的）羞恥感。受後現代主義啟發的文學卻處於更為微妙的情景：它寄生於大學基礎設施。 盡管“高”和“低”已拉平這種理論性的不在犯罪現場證明，合作夥伴中更高者無法擺脫余下的內疚感，尤其是在它不得已依賴於西方學術界當前的左翼話語的情況下。 比較趨於理論的合作夥伴，即使采用左翼言辭，也不得不求助於典型時尚生活產品評價的新自由主義的依據：“暢銷最好的保加利亞作家”、“在國外最受歡迎的保加利亞作家”等等商業成功的排名。至於這種成功是否確實是商業性的，或者基於保加利亞社會特有的私人利益與國家私有化（其實是社會的）資源的寡頭性融合，那就是另外壹個問題了。

1.3. “ 寄生於大學基礎設施的文學” ，盡管“寄生”這個定語的評定色彩，主要（而非貶義）是指，作者面臨經濟必要性的社會文化現實，即作者對它的依賴雖然很低，但大學教師的工資（或博士研究生獎學金）收入還是相當穩定、可靠，且不需要做滿八小時的工作。如果妳不想出賣自己的寫作連同作為寫作者的自我的話，大學工作算是寫作者的壹種合法和體面的選擇。不過，不可接受的寄生因素也因此而出現和堆疊，當大學基礎設施（免費使用房子、通過大學資格及職稱獲得媒體的關註、加入各種獎項的評委會，總的來說就是從經常是妳教書的，甚至是妳將要進行考試的學生之中來招募觀眾）被用來歪曲文學的競爭環境，造福於同時作為詩人的大學教師。

1.4. 現在正是時候面對當我們以政治性定義劃分敵友時可能出現的最重要的問題。
百萬美元的問題：我們為什麽需要敵人呢？答案很簡單，也許是令人吃驚簡單：90年代末之後文壇上的10年和平過渡期已將敵友的區分當成重建文學領域制度與秩序的重要舉措。由西美昂二世發起的政治制度解體，也給文學領域帶來了相應的變化：將90年代後現代主義的激進政治潛力轉變為適合與時尚生活文學進行和平交配的非政治化的大學/社團資源，以成為商業上最優化的雜種。
我們要將激進的政治化帶回到文學領域並且公開宣布：我們的敵人是非政治化大學/社團性的後現代主義/新先鋒主義、時尚生活文學及其商業優化的雜種。

1.5. 由於我們生存在被後來的每政權努力培養的受害者文化框架內，我們很清楚宣稱為敵人的和平過渡期文學現狀不會失去將自己宣稱為我們“受害者”的機會。這將既不是頭壹次又不會是最後壹次財富、象征財富以及權力的真實所有者就戴上“受害者”的面具。事實上，和平過渡期的舊社會主義貴族構建的整個文化都基於通過“受害者”的稻草人來阻擋任何自由的表現我們知道他們在撒謊，他們因害怕失去自己的特權並為了捍衛此特權而戴上“受害者”的面具。我們斷言，“受害者”面具背後隱藏著和平過渡期文壇現狀，即時尚生活與學術界 – 我們敵人 – 之間的群體雜交。

2. 我們在此以宣言形式宣布的新社會性詩歌首先是平反的作者之詩：此平反發生在時尚生活文學/大學已經消費完了作者之“死”以後。羅蘭•巴特著名概念的厚顏無恥商業化實際上判處了其死刑判決。時尚生活文學與“高”大學性後現代主義之間的商業優化雜種實際上殺死並掩蓋了“作者之死”思想的革命/無政府主義潛力。在這種情況下，我們宣布作者的復活是道德行為，即：自由，最終保證人。我們眼前展開了如此的電影：作者被踢掉到文學領域排水的理論性行動當作了其在政權信號橙色攤位的商品定位的不在犯罪現場證明。此商品定位以媒體、審判團、贈款、譯文、國家獎章的形式進行。這類作者確實死了而且已經臭了。萬歲作為自由最終保證人的作者！

2.1. 將作者的形象平反為壹個在道德上可以擔責任的主體正是瞄準於和平過渡期的黑暗之心：真理不存才，因此我們采取行動，我們在“搞”自己的文學和學術生涯；大學文學史由同時是做文學的我們來編寫，我們既參加這場小足球比賽又自己吹著其中的點球。既然90年代真理概念的相對化過程中采取了壹種遊戲模式，目的是破壞舊政權意識形態教條式的“真理”，那麽2010年代期間大學/時尚生活文學的相對主義達到了公共文學資源的社團私有化的政治和經濟實際維度。在這種情況下，我們主張壹種真理的文學，這是我們對新社會性詩歌認知的通用術語。遊戲的設計者以自己是大學官僚和時尚生活明星的真相完成了其遊戲。作為真理文學的新社會性詩歌就表現出我們擺脫大學官僚遊戲以及時尚生活商業化的哀悼/玩兒到死而將自由還給文學的決心。

2.2. 與Ani Ilkov和Zlatomir Zlatanov這兩名字有關的90年代成就最高的詩歌，在現代主義工程還沒完成的條件下，從未放棄過於文學與政治之間發揮傳送作用的崇高美學。 將這兩詩人稱為自己老師的大學性後現代主義向他們主要吸收其話語遊戲及各種後結構主義術語遊戲，而留下了他們以政治性為最終誓言的強大的崇高審美學。隨著2010年推移而增加的自從沒有真心真意接受的崇高美學轉到擁抱越來越顯著的商業化的美麗審美學之漂移就是壹個征兆。大學性後現代主義和時尚生活文學最成功混合中美麗審美學成為不可缺少的而且提供實際政治公式的商業條件：“抗議者是美麗的”，直接被納入內務部反對2013年夏天抗議活動的公關活動中。新社會性詩歌堅決而強有力地依靠崇高審美學，作為將政治激進主義回歸到因大學性後現代主義與時尚生活文學商業雜交框架裏的政治審美化而士氣沮喪的社會和文學。

2.3. 在社會歷史層面上（信息技術、生物技術層面上等等）壹直退步的超越性以及在西方文明中徹底、不可重新談判的價值領域區分的情況下，崇高文學作為神學的世俗性提倡者。沒有針對市場、國家及科學意識形態壹步不讓堅持的詩性自主權，我們所願意還給文學的自由是不可想象的。但這種自主權本身不足以提供給我們尋求的自由的可能性條件。如果不存在超越性基礎，既作為道德主體的作者平反，又真理文學的概念是不可想象的。我們變老的同時親眼目睹了最終基礎只能是超越性的主體與真理的遊戲性終止導致的結果：直接到大學與商業化之間遊戲的兌現。沒有以超越性為最終基礎的道德（能負責任的）主體和真理，就沒有社會正義。沒有社會正義的憤怒，就沒詩歌。

索非亞，2016年9月9日

翻譯自保加利亞文：費薩林（Veselin Karastoychev）

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 18, септември, 2019, ISSN 2603-543X

 

新社会性诗歌宣言 (Манифест на Нова социална поезия)

by New Social PoetryNo Comments

Венцислав Арнаудов, Юмрукът, 2018

 

1. 我们所做的诗是政治性的，即它极其具体地划分着朋友和敌人。在我们形成为诗人团体的此刻，我们明确的和不可调和的敌人是：A. 时尚生活文学，包括其所有的变体；B. 寄生在大学基础设施上的文学，以及C. A.和B.之间混合乱伦的市场化实验。

1.1. 所谓“时尚生活文学”是指由供需机制来控制的产品，是作者或多或少有意地企图满足一种消费化的“属于自己的文化”的需求，换言之就是一种海市唇楼，即我们可以用消费产品和服务来“制造”自己。在如此创造的产品中作者的参与是间接的并且因一种预期而减少的：以放弃创造主体的审美自主权（甚至往往包括伦理自主权）为前提的预期。从这个意义上讲，时尚生活文学可以被视为后现代“作者的死亡”这个概念的商业性等价物，此概念之中这种文学与“高级”（大学性）后现代主义相遇并且害羞地同居。

1.2. 两个合作伙伴，一方面生活方式文学与另一方面大学性后现代主义，既在彼此面前又在读者面前都存在着（未表达的）羞耻感。受后现代主义启发的文学却处于更为微妙的情景：它寄生于大学基础设施。 尽管“高”和“低”已拉平这种理论性的不在犯罪现场证明，合作伙伴中更高者无法摆脱余下的内疚感，尤其是在它不得已依赖于西方学术界当前的左翼话语的情况下。 比较趋于理论的合作伙伴，即使采用左翼言辞，也不得不求助于典型时尚生活产品评价的新自由主义的依据：“畅销最好的保加利亚作家”、“在国外最受欢迎的保加利亚作家”等等商业成功的排名。至于这种成功是否确实是商业性的，或者基于保加利亚社会特有的私人利益与国家私有化（其实是社会的）资源的寡头性融合，那就是另外一个问题了。

1.3. “ 寄生于大学基础设施的文学” ，尽管“寄生”这个定语的评定色彩，主要（而非贬义）是指，作者面临经济必要性的社会文化现实，即作者对它的依赖虽然很低，但大学教师的工资（或博士研究生奖学金）收入还是相当稳定、可靠，且不需要做满八小时的工作。如果你不想出卖自己的写作连同作为写作者的自我的话，大学工作算是写作者的一种合法和体面的选择。不过，不可接受的寄生因素也因此而出现和堆叠，当大学基础设施（免费使用房子、通过大学资格及职称获得媒体的关注、加入各种奖项的评委会，总的来说就是从经常是你教书的，甚至是你将要进行考试的学生之中来招募观众）被用来歪曲文学的竞争环境，造福于同时作为诗人的大学教师。

1.4. 现在正是时候面对当我们以政治性定义划分敌友时可能出现的最重要的问题。
百万美元的问题：我们为什么需要敌人呢？答案很简单，也许是令人吃惊简单：90年代末之后文坛上的10年和平过渡期已将敌友的区分当成重建文学领域制度与秩序的重要举措。由西美昂二世发起的政治制度解体，也给文学领域带来了相应的变化：将90年代后现代主义的激进政治潜力转变为适合与时尚生活文学进行和平交配的非政治化的大学/社团资源，以成为商业上最优化的杂种。
我们要将激进的政治化带回到文学领域并且公开宣布：我们的敌人是非政治化大学/社团性的后现代主义/新先锋主义、时尚生活文学及其商业优化的杂种。

1.5. 由于我们生存在被后来的每政权努力培养的受害者文化框架内，我们很清楚宣称为敌人的和平过渡期文学现状不会失去将自己宣称为我们“受害者”的机会。这将既不是头一次又不会是最后一次财富、象征财富以及权力的真实所有者就戴上“受害者”的面具。事实上，和平过渡期的旧社会主义贵族构建的整个文化都基于通过“受害者”的稻草人来阻挡任何自由的表现我们知道他们在撒谎，他们因害怕失去自己的特权并为了捍卫此特权而戴上“受害者”的面具。我们断言，“受害者”面具背后隐藏着和平过渡期文坛现状，即时尚生活与学术界 – 我们敌人 – 之间的群体杂交。

2. 我们在此以宣言形式宣布的新社会性诗歌首先是平反的作者之诗：此平反发生在时尚生活文学/大学已经消费完了作者之“死”以后。罗兰•巴特著名概念的厚颜无耻商业化实际上判处了其死刑判决。时尚生活文学与“高”大学性后现代主义之间的商业优化杂种实际上杀死并掩盖了“作者之死”思想的革命/无政府主义潜力。在这种情况下，我们宣布作者的复活是道德行为，即：自由，最终保证人。我们眼前展开了如此的电影：作者被踢掉到文学领域排水的理论性行动当作了其在政权信号橙色摊位的商品定位的不在犯罪现场证明。此商品定位以媒体、审判团、赠款、译文、国家奖章的形式进行。这类作者确实死了而且已经臭了。万岁作为自由最终保证人的作者！

2.1. 将作者的形象平反为一个在道德上可以担责任的主体正是瞄准于和平过渡期的黑暗之心：真理不存才，因此我们采取行动，我们在“搞”自己的文学和学术生涯；大学文学史由同时是做文学的我们来编写，我们既参加这场小足球比赛又自己吹着其中的点球。既然90年代真理概念的相对化过程中采取了一种游戏模式，目的是破坏旧政权意识形态教条式的“真理”，那么2010年代期间大学/时尚生活文学的相对主义达到了公共文学资源的社团私有化的政治和经济实际维度。在这种情况下，我们主张一种真理的文学，这是我们对新社会性诗歌认知的通用术语。游戏的设计者以自己是大学官僚和时尚生活明星的真相完成了其游戏。作为真理文学的新社会性诗歌就表现出我们摆脱大学官僚游戏以及时尚生活商业化的哀悼/玩儿到死而将自由还给文学的决心。

2.2. 与Ani Ilkov和Zlatomir Zlatanov这两名字有关的90年代成就最高的诗歌，在现代主义工程还没完成的条件下，从未放弃过于文学与政治之间发挥传送作用的崇高美学。 将这两诗人称为自己老师的大学性后现代主义向他们主要吸收其话语游戏及各种后结构主义术语游戏，而留下了他们以政治性为最终誓言的强大的崇高审美学。随着2010年推移而增加的自从没有真心真意接受的崇高美学转到拥抱越来越显著的商业化的美丽审美学之漂移就是一个征兆。大学性后现代主义和时尚生活文学最成功混合中美丽审美学成为不可缺少的而且提供实际政治公式的商业条件：“抗议者是美丽的”，直接被纳入内务部反对2013年夏天抗议活动的公关活动中。新社会性诗歌坚决而强有力地依靠崇高审美学，作为将政治激进主义回归到因大学性后现代主义与时尚生活文学商业杂交框架里的政治审美化而士气沮丧的社会和文学。

2.3. 在社会历史层面上（信息技术、生物技术层面上等等）一直退步的超越性以及在西方文明中彻底、不可重新谈判的价值领域区分的情况下，崇高文学作为神学的世俗性提倡者。没有针对市场、国家及科学意识形态一步不让坚持的诗性自主权，我们所愿意还给文学的自由是不可想象的。但这种自主权本身不足以提供给我们寻求的自由的可能性条件。如果不存在超越性基础，既作为道德主体的作者平反，又真理文学的概念是不可想象的。我们变老的同时亲眼目睹了最终基础只能是超越性的主体与真理的游戏性终止导致的结果：直接到大学与商业化之间游戏的兑现。没有以超越性为最终基础的道德（能负责任的）主体和真理，就没有社会正义。没有社会正义的愤怒，就没诗歌。

索非亚，2016年9月9日

翻译自保加利亚文：费萨林（Veselin Karastoychev）

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 18, септември, 2019, ISSN 2603-543X

 

Manifest novej sociálnej poézie

by New Social PoetryNo Comments

Венцислав Арнаудов, Юмрукът, 2018

 

1. Poézia, ktorú tvoríme, je politickou, v konečnom zmysle jednoznačne a konkrétne vymedzujúcou medzi priateľom a nepriateľom. V momente nášho formovania ako skupiny básnikov sa našimi zrejmými nepriateľmi, ktorí nepodliehajú opätovnému prerokovaniu, stávajú: a) lifestylová literatúra vo všetkých jej podobách, b) literatúra, ktorá parazituje na univerzitnej infraštruktúre a c) komerčne orientované pokusy o hybridné incesty medzi bodmi a) a b).

1.1. Pod pojmom lifestylová literatúra rozumieme produkt, ktorý je kontrolovaný mechanizmami dopytu a ponuky, v ktorom autor väčším alebo menším stupňom uvedomovania si hľadá odpoveď na potreby, vytvorené spotrebiteľsky orientovanou „kultúrou seba samého“, inými slovami je to púštna miráž, že môžeme vytvoriť svoje „ja“ na základe spotrebiteľských produktov a služieb. Autorský moment pri týchto produktoch je nepriamy a so zníženými očakávaniami, uspokojenie ktorých predpokladá odmietnutie estetickej – a často aj etickej – autonomity produkujúceho subjektu. V tom zmysle môžeme lifestylovú literatúru pokladať za komerčný ekvivalent postmodernej koncepcie „o smrti autora“, v ktorej sa tento typ literatúry vyskytuje a hanblivo nelegálne žije spolu s „vysším“ (univerzitným) postmodernizmom.

1.2. Obaja partneri – lifestylová literatúra na jednej strane a akademický postmodernizmus na druhej strane – sa majú prečo bezhlasne hanbiť ako jeden pred druhým, tak aj pred čitateľmi. V delikátnejšej pozícii je postmodernisticky nadšená literatúra, ktorá parazituje na univerzitnej infraštruktúre. Napriek teoretickému alibi na vyrovnanie „vysokého“ a „nízkeho“, vyšší partner vo vzťahu sa nemôže zbaviť zvyšku svedomia, najmä keď sa treba spoľahnúť na aktuálne v západnej akadémii ľavých diskurzov. V konečnom dôsledku – aj keď je rétorika ľavá – viac teoreticky naladený partner v podstate v hodnotení lifestylovej produkcie siaha po neoliberálne trhovej legitimácii: „najpredávanejší bulharský spisovateľ“, „najvydávanejší bulharský spisovateľ v zahraničí“ a podobné vzorce komerčného úspechu. Osobitnou otázkou je, do akej miery je tento úspech reálne komerčným alebo sa zakladá na obyčajnom pre bulharskú spoločnosť ako celok oligarchickom zraste súkromných záujmov a privatizovaných štátnych (v konečnom dôsledku) zdrojov.

1.3. Pod pojmom literatúra, parazitujúca na univerzitnej infraštruktúre, rozumieme napriek hodnotiacemu odtieňu prívlastku parazitujúca predovšetkým (aj nepejoratívne) sociokultúrna, objektívna skutočnosť hospodárskej potreby píšucich spoliehať sa na nízke, ale pomerne pravidelné príjmy učiteľskej mzdy (alebo doktorandského štipendia), ktorá nie je spojená s každodennou 8-hodinovou pracovnou dobou. Čo v praxi znamená, že ak nie si pripravený predávať svoje písanie a sám seba ako píšuceho človeka, práca na univerzite je legitímnym a dôstojným výberom píšuceho človeka. Neprijateľný parazitujúci moment nastáva a znásobuje sa vtedy, keď univerzitná infraštruktúra (bezplatné disponovanie priestormi a miestnosťami, prístup k médiám a vedeckým výberovým konaniam na základe akademických titulov a hodnotení, v konečnom zmysle verbovanie publika zo študentov, ktorých treba učiť a skúšať) je použitá na skreslenie konkurenčného literárneho prostredia v prospech univerzitných učiteľov, ktorí sa zároveň takto prezentujú aj ako básnici.

1.4. Teraz je ten pravý moment stretnúť sa s najdôležitejšou otázkou pri definovaní politického vymedzovania medzi priateľom a nepriateľom. Otázka za 1 mil. dolárov: prečo nám treba nepriateľov? Odpoveď je jednoduchá, prekvapivo jednoduchá: desaťročný mierový prechod v literatúre na konci 90-tych rokov zapríčinil vymedzenia „priateľ – nepriateľ“ v životne dôležitom čine rekonštrukcie produktívneho napätia v literárnom poli. Degradácia politického systému, ktorú začal bulharský Simeon II[1], má svoj presný ekvivalent v literárnom systéme: zmena radikálneho politického potenciálu postmodernizmu 90-tych rokov na depolitizovaný kariérny akademicko-politický zdroj, vhodný na mierne párenie s lifestylovou literatúrou s cieľom dosiahnuť optimálne komerčné hybridy. Návratom radikálnej politizácie do literárneho poľa otvorene vyhlasujeme depolitizovaný akademicko-korporatívny postmodernizmus/neoavantgard, lifestylovú literatúru a ich komerčne optimizované hybridy za našich nepriateľov.

1.5. Kým žijeme v rámci kultúry viktimizácie, slušne vychovanej každou nasledujúcou vládnucou mocou, vieme, že status mierneho prechodu v literatúre, ktorý sme vyhlásili za nášho nepriateľa, si nenechá ujsť príležitosť vyhlásiť sám seba za našu obeť. Nebude ani prvým, ani posledným, keď si skutočne a symbolicky bohatí a mocní dajú masku obete. V podstate sa celá kultúra mierového prechodu, vybudovaná starými socialistickými elitami, zakladá na zablokovaní každej prejavy slobody pomocou vyhrážky, že budú „obeťami“. Vieme, že klamú a obhajujú privilégia, bojujúc o ne, a dávajú si masku obete. Tvrdíme, že za maskou obete sa skrýva status mierového prechodu v literatúre, skupinová promiskuita lifestylu a akademizmu.

2. Nová sociálna poézia, zrod ktorej vyhlasujeme týmto naším manifestom, je predovšetkým poézia rehabilitovanej postavy autora – rehabilitovaná po lifestylovo-akademickej konzumácii jeho „smrti“. Bezočivá komercionalizácia R. Barthesovej koncepcie je de facto podpísanie jej rozsudku smrti. Komerčne optimizované hybridy  medzi lifestylovou literatúrou a „vyšším“ akademickým postmodernizmom prakticky neodvratne zabili a pochovali revolučno-anarchistický potenciál idey o „smrti autora“. V tejto situácii vyhlasujeme vzkriesenie autora ako posledného garanta možnosti o estetických aktoch, t.j. o slobode. Pred našimi očami sa premieta film, v ktorom bolo teoretické zavrhnutie autora do žľabu literárneho poľa akési alibi o jeho umiestnenie ako tovar v signálne oranžovej trafike vládnucej moci formou médií, vedeckých porôt, grantov, prekladov, štátnych vyznamenaní. Takýto autor je už mŕtvy a páchne. Nech žije autor ako posledný garant slobody!

2.1. Rehabilitácia postavy autora ako subjektu, ktorý musí mať zodpovednosť v etickom pláne, je usmernená do srdca temnoty režimu mierového prechodu: niet pravdy, ergo konáme, „pracujeme“ pre svoju literárnu a akademickú kariéru, akademická literatúra sa píše nami samotnými a zároveň tým robíme literatúru a hráme futbalový zápas a odpískavame v ňom penalty. Ak sa v 90-tych rokoch relativizácia pojmu o pravde stávala v režime hry, ktorý znižoval dogmatické „pravdy“ ideológie starého režimu, v 10-tych rokoch storočia tento akademický lifestylový relativizmus nadobudol reálne politické a reálne ekonomické rozmery korporatívnej privatizácie spoločenského literárneho zdroju. V tejto situácii vyhlasujeme, že sme za literatúru pravdy, čo je rodovým pojmom nášho vnímania novej sociálnej poézie. Tvorcovi hry sami ju ukončili vo svojej pravde akademických aparátnikov a lifestylových ikon. Nová sociálna poézia ako literatúra pravdy je naša vôľa vrátiť literatúre slobodu a vyslobodiť ju od aparátnických (straníckych) akademických hier a lifestylového komerčného obchodovania do smrti.

2.2. Poézia 90-tych rokov vo svojich vrcholových úspechoch, spojených s menami básnikov Ani Ilkov a Zlatomir Zlatanov, sa nikdy nevzdávala estetiky vznešeného ako transmisie medzi literárnym a politickým v podmienkach neukončeného projektu moderny. Akademický postmodernizmus, ktorý sa odvoláva na týchto básnikov ako svojich učiteľov, vníma od nich predovšetkým diskurzívnu hru a hru s postštrukturalistickými slangami a vynecháva na pozadí mohutnú estetiku vznešeného, ktorá má politické ako svoju poslednú existenčnú stávku. Symptomatickou je zmena, prehlbujúca sa s pokrokom mierového prechodu v 10-tych rokov 20. storočia, ktorý smeruje od znechutenej estetiky vznešeného k otvorenejšiemu komerčnému objímaniu estetiky krásneho. Najúspešnejším hybridom medzi akademickým modernizmom a lifestylovou literárnou estetikou krásneho sa stáva komerčnou nevyhnutnou podmienkou, ktorá ponúka reálne politické recepty – „protestujúci človek je krásny“ – ktoré boli priamo zapojené do kampane Ministerstva vnútra proti protestom v lete roku 2013. Nová sociálna poézia kategoricky a silne podnecuje estetiku vznešeného ako prostriedku na navrátenie politickej radikálnosti v literatúre a spoločnosti, ktoré sú demoralizované estetizáciou politického v rámci komerčnej hybridizácie akademického postmodernizmu a lifestylovej literatúry.

2.3. Estetika vznešeného je sekulárnym zástancom teológie v situácii sociálno-historickej (informačno-technologickej, bio-technologickej atď.) zostupujúcej transcendencii a tiež aj vo fundamentálnej diferenciácii hodnôt, ktoré nepodliehajú opätovnému prerokovaniu v rámci západnej civilizácie. Slobodu, ktorú chceme literatúre vrátiť, je neodmysliteľná bez neustúpiteľného zdržania autonomity poetického voči ideológiám trhu, štátu a vedy. Ale táto autonomita nestačí na realizáciu podmienok na možnosť slobody, ktorú hľadáme. Ako aj rehabilitácia autora ako estetického subjektu, tak aj koncepcia o literatúre pravdy sú neodmysliteľnými bez transcendentných odôvodnení. Na vlastné oči sme videli, kým sme aj zostarli, kam vedie hrané pozostávanie subjektu a pravdy, ktorého posledné odôvodnenie môže byť jedine transcendentné – priamo preplatením hry s akademickým a komerčným. Bez estetického subjektu (ktorý podlieha zodpovednosti) a pravdy, ktorého posledné odôvodnenia sú transcendentnými, neexistuje sociálna spravodlivosť. Bez zúrivosti a spravodlivosti niet sociálnej poézie.

09.09.2016 Sofia

 

[1] Simeon II (1937) – Simeon Sakskoburgotský, známy aj ako cár Simeon, je bulharským monarchom, ktorý sa po dlhodobom pobyte vo vyhnanstve počas socialistického režimu vrátil do Bulharska a pôsobil ako politik. V rokoch 2001 – 2005 zastával funkciu predsedu bulharskej vlády (Pozn. prekladateľky).

Preklad z bulharčiny do slovenčiny Daniela Konstantinova

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 17, май, 2019, ISSN 2603-543X

 

 

Manifest van de nieuwe sociale poëzie

by New Social PoetryNo Comments

 

1. De poëzie die we creëren, is politiek in de zin van een duidelijke onderscheiding tussen vriend en vijand. Op het moment van het vormen van onze groep dichters zijn onze absolute en onverzoenlijke vijanden a) de lifestyle literatuur in alle vormen en maten b) de literatuur die parasiteert op de universitaire infrastructuur, zoals c) commercieel georiënteerde pogingen voor hybride incest tussen het bovengenoemde in a) en b).

1.1. Onder lifestyle literatuur begrijpen wij een door de mechanismen van vraag en aanbod gecontroleerd product, waarbij de auteur min of meer bewust probeert aan behoeftes te voldoen, gecreeërd door een consumentgeoriënteerde zelfcultuur, met andere woorden de fatamorgana dat wij onszelf uit consumentenproducten en dienstverleningen kunnen scheppen. Het auteursmoment bij de op deze manier ontstonden producten bedorven en gereduceerd door verwachtingen, waarvan de bevrediging ontkenning betekent van de esthetische en vaak ook ethische autonomie van het producerende subject. In deze zin kan de lifestyle literatuur worden gezien als een commercieel equivalent van het postmoderne concept over  “de dood van de auteur” dat in dit soort literatuur ook voorkomt, en beschaamd het “hoge” universitaire postmodernisme bijwoont.

1.2. Beide partners – de lifestyle literatuur aan de ene kant en het academische postmodernisme aan de andere hebben genoeg redenen zich stemloos zowel voor elkaar alsook voor de lezers te schamen. Maar in een gevoeligere positie is de door het postmodernisme geïnspireerde literatuur die parasiteert op de universitaire infrastructuur. Ondanks het theoretische alibi over de vereffening van “subliem” en “laag”, de hogere partner in het paar kan zich niet afhelpen van resten van zijn schuldig geweten, in het bijzonder als deze op de in het westerse academisme actuele linkse discoursen moet rekenen. Tenslotte – ook als de retoriek links is – gaat de meer theorethisch ingestelde partner eigenlijk over naar karakteristieke voor de beoordeling van de lifestyle productie neoliberale marktlegitimaties: “de meest verkochte Bulgaarse schrijver”, “de meest in het buitenland uitgegeven Bulgaarse schrijver” en andere soortgelijke ranglijsten van het commerciële succes. Het is een andere kwestie in hoeverre dit succes inderdaad commercieel is of het gebaseerd  is op de voor de Bulgaarse samenleving gebruikelijke oligarchische samensmelting van privé interesses en geprivatiseerde hulpbronnen van de staat en de maatschappij.

1.3. Onder “de literatuur, parasiterend op de universitaire infrastructuur” begrijpen wij, ondanks de connotatie van het woord “parasiterend”, vooral (en niet pejoratief) het socio-culturele gegeven van de economische noodzakelijkheid voor de auteur te rekenen op lage, maar relatief zekere inkomens in de vorm van een docentensalaris (of een doctorandusbeurs), wat geen dagelijkse achturige werkdag vereist. Als je niet bereid bent in praktijk jouw geschreven werk en jezelf als schrijvende persoon te verkopen, is het werk aan een universiteit een legitieme en keurige keuze voor het schrijvende individu. Het onacceptabele parasitieve moment komt in beeld en blijft volharden, als de universitaire infrastructuur (kosteloze beschikking over ruimtes, toegang tot media en jury’s door de academische kwalificaties en titels, tenslotte de werving van publiek van studenten, aan wie je les geeft en de kennis van wie je zelfs straks ook moet examineren) wordt gebruikt voor het vervormen van het concurrerende literaire veld ten vordele van universitaire docenten die tegelijkertijd ook als dichters naar voren willen komen.

1.4. Nu is de tijd om de waarschijnlijk belangrijkste vraag te beantwoorden die te voorschijn komt bij het definiëren van het politieke als onderscheiding tussen vriend en vijand. De hamvraag: waarom hebben wij vijanden nodig? Het antwoord is simpel, misschien verbazend genoeg te simpel. De vredige overgang in de literatuur na het einde van de jaren negentig veranderde het creëren van distincties “vriend – vijand” in een essentiële daad voor het reconstrueren van de productieve spanningen op het literaire veld. De transformaties in het politieke systeem, begonnen door Simeon II hebben hun exacte equivalent in het literaire systeem: de verandering van het radicale politieke potential van het postmodernisme van de jaren ’90 in een gedepolitiseerd carrieristisch academisch-corporatief ressource, geschikt voor vredige koppeling met de lifestyle literatuur met het doel – tot stand komen van commercieel optimale hybriden. Met het terugbrengen van de radicale politisatie in het literaire veld verklaren wij het gedepolitiseerde academisch-corporatieve postmodernisme / neo-avant-garde, de lifestyle literatuur en hun commercieel geoptimiseerde hybriden open voor onze vijanden.

1.5. Omdat wij in het kader van een door elke volgende macht zorgvuldig verzorgde cultuur van victimisering leven, weten wij dat de status-quo van de vredige overgang in de literatuur, die wij als onze vijand verklaren, niet zal missen zichzelf als ons offer te verklaren. Dit zal de eerste noch de laatste keer zijn, als de reële en symbolische rijken en machthebbers het masker van het offer zullen voorhouden. De hele cultuur van de vredige overgang, geconstrueerd door de oude socialistische elites, is gebaseerd op het blokkeren van elke vrijheidsuiting door de intimidatie dat er offers zullen zijn. Wij weten dat zij liegen, wanneer ze hun voorrechten beschermen en bang daarvoor zijn, en tegelijkertijd het masker van het offer voorhouden. Wij beweren dat er achter het masker van het offer de status-quo van de vredige overgang in de literatuur schuilt, de groepspromiscuïteit van de lifestyle en het academisme – onze vijand.

2. De nieuwe sociale poëzie, de geboorte waarvan wij hier in dit manifest verklaren, is vooral poëzie van de gerehabiliteerde auteursfiguur – gerehabiliteerd na de lifestyle-academische consumptie van zijn “dood”. De arrogante commodificatie van de conceptie van Roland Barthes is eigenlijk het ondertekenen van haar executiebevel. De commercieel geoptimiseerde hybriden tussen lifestyle literatuur en “hoog” academisch postmodernisme hebben in praktijk het revolutionair-anarchistische potentieel van de idee van “de dood van de auteur” vermoord en begraven. In deze situatie verkalren wij de wederopstanding van de auteur als de laatste garantstelling voor de mogelijkheid voor ethische acties dus vrijheid. Wij hebben de film gezien, waarin het theoretisch schrappen van de auteur uit het literaire veld een alibi was voor zijn positionering in feloranje verkoopskraam van de macht in de vorm van media, jury’s, beurzen, vertalingen en lintjes. Deze auteur is al lang dood en stinkt. Leve de auteur als de laatste garant voor de vrijheid!

2.1. De rehabilitatie van de auteursfiguur als subject dat in een ethische context verantwoordelijk kan worden gehouden, mikt op het hart van de duisternis van het regime van vredige overgang: er is geen waarheid – ergo wij handelen, “werken” aan onze literaire en academische carrière, de academische literaire geschiedenis wordt door onszelf geschreven, waarbij wij literatuur maken en tegelijkertijd het spel meespelen en de strafschoppen fluiten. Terwijl in de jaren 90 de relativering van het waarheidsbegrip in een speelregime was dat de dogmatische “waarheden” van de ideologie van het oude regime ondermijnde, kreeg dit academisch-lifestyle relativisme in het jaar 2010 de reële politieke en economische dimensies van de corporatieve privatisering van maatschappelijk literair ressource. In deze situatie verklaren wij ons voor een literatuur van de waarheid die aanverwant is met ons begrip voor de nieuwe sociale poëzie. De makers van het spel hebben het zelf beëindigd in hun waarheid van de academische apparatsjik en de lifestyle iconen. De nieuwe sociale poëzie als literatuur van de waarheid komt voort uit onze wil de literatuur de vrijheid terug te geven, namelijk haar te bevrijden van apparaats-academische spelen en lifestyle commerciële handel/ amusement tot de dood.

2.2. De poëzie van de jaren 90 in haar topprestaties, verbonden met de namen van Ani Ilkov en Zlatomir Zlatanov, heeft nooit de esthetiek van het sublieme opgegeven als transmissie tussen het literaire en politieke in de omstandigheden van het onvoltooide project van de moderniteit. Het academische postmodernisme dat op deze dichters als zijn leraren rekent, neemt van hen vooral het discoursieve spel en het spel met poststructuralistische jargons, waarbij de machtige esthetiek van het sublieme in de achtergrond blijft en de laatste existentiële troef het politieke is. Symptomatisch is de drift die sterker wordt met de voortgang van de vredige overgang rond het jaar 2010, door de niet ter harte genomen esthetiek van het sublieme naar steeds openere commerciële omarming van de esthetiek van het mooie. Bij de succesvolste hybride tussen academisch postmodernisme en lifestyle literatuur wordt de esthetiek van het mooie tot een commerciële voorwaarde die niet weg te denken is en die reële politieke recepten aanbiedt – “de protesterende mens is mooi” – direct overgenomen in de PR-campagne van het ministerie van Binnenlandse Zaken tegen de protesten in de zomer van het jaar 2014. De nieuwe sociale poëzie kiest krachtig en zonder twijfels voor de esthetiek van het sublieme als middel voor het terugbrengen van het politieke radicalisme in de literatuur en in de maatschappij, gedemoraliseerd door de esthetisering van het politieke in het kader van de commerciële hybridisatie van het academische postmodernisme en de lifestyle literatuur.

2.3. De esthetiek van het sublieme is een wereldlijke voorstander van de theologie in de situatie van sociaal-historische (informatietechnologische, biotechnlogische enz.), zich terugtrekkende transcendentie en fundamentele en niet vatbare voor onderhandelingen in het kader van de westerse vermaatschappelijking differentiatie van de sfeer van waarden. De vrijheid, die wij aan de literatuur willen teruggeven, is niet mogelijk zonder het absolute volharden in de autonomie van het poëtische tegen de ideologieën van de markt, de staat en de wetenschap. Maar deze autonomie is niet genoeg voor het realiseren van de voorwaarden voor mogelijkheden voor de vrijheid die wij zoeken. Zowel de rehabilitatie van de auteursfiguur als ethisch subject, als ook het concept over de literatuur van de waarheid zijn niet mogelijk zonder transcendentale grondslagen. Wij hebben met onze eigen ogen gezien, ouder wordend, waar de speelse suspensie van het subject en de waarheid toe leidt, de laatste grondslag waarvan alleen transcendental kan zijn – direct in van het spel in de academie en de commercie. Zonder ethische (vatbare voor verantwoordelijkhed) subject en waarheid, waarvan de laatste grondslagen transcendental zijn, is er geen sociale rechtvaardigheid. Zonder de kwaadheid van de rechtvaardigheid is er geen poëzie.

 

09.09.2016, Sofia

 

Vertaling in het Nederlands Sonya Dimitrova

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 14, ноември, 2018

 

 

Манифест нової соцiальної поезiї

by New Social PoetryNo Comments

 

1. Поезія, яку ми створуємо, є політичною в найвищому значенні, однозначно розрізняючи друга та ворога. В момент нашого становлення як група поетів наші чіткі і непереборні вороги є: (а) лайфстайл література у всіх її варіантах; б) література, яка паразитує на університетській інфраструктурі; і (в) комерційно орієнтовані спроби гібридного інцесту між пунктами а і б.

1.1. Під „лайфстайл-літературою“ ми маємо на увазі контрольований механізмами попиту і пропозиції продукт, в якому автор з більшим чи меншим ступенем усвідомленості прагне задовольнити потреби створені „культурою самого себе“, орієнтованої на споживача, іншими словами, – міраж в пустелі, що ми можемо „зробити“ своє я з споживчих товарів та послуг. Авторський аспект у таких продуктах виявляється опосередкований і скорочений через очікування, чиє здійснення передбачає відмову від естетичної, а часто і від етичної автономності створенного суб’єкта. У цьому сенсі лайфстайл-літературу можна розглядати як коммерсіальний еквівалент постмодерної концепції „смерті автора“, в якій цей тип літератури зустрічається і сором’язливо співіснує з „високим“ (університетським) постмодернізмом.

1.2. Двом партнерам: з одного боку, лайфстайл-літературі, а з іншого, академічному постмодернізму, є через що соромитися не тільки один перед одним, але і перед читачами. Проте, в більш делікатній позиції, находиться література натхненна постмодернізмом, яка паразитує на університетській інфраструктурі. Незважаючи на теоретичне алібі про рівність «високого» і «низькиго», найвищий партнер пари не може позбутися залишків нечистої совісті, особливо коли потрібно покладатися на виступи лівих, акі в актуальні в академії на Заході. Зрештою, – навіть якщо риторика залишаються лівою -, найбільш теоретичний партнер звертається до легітимації, характерної для неоліберального ринку, для оцінки лайвстайл продуктів : «найпопулярніший болгарський письменник», «найпопулярніший болгарський письменник за кордоном», та інших комерційних рейтингів успіху. Окреме питання полягає в тому, наскільки цей успіх є справді комерційним або базується на звичайному для болгарського суспільства олігархічному дотриманні приватних інтересів та приватизованих державних ресурсів.

1.3. Під «літературою, що паразитує університетську інфраструктуру», незважаючи на нюанс кольорової коннотації поняття «паразитичний», ми розуміємо, перш за все (і не принизливо) соціокультурний факт економічної необхідності письменника залежати від заробітних плат за його роботу як викладач (або докторських стипендій), які незважаючи на їхній низький рівень, все ще відносно стабільні, що не передбачає де-факто 8-годинний робочий день. Якщо ви не готові на практиці для того, щоб продавати свої твори і самого себе в якості письменника, університетська робота є законним і гідним вибором для письменика. Неприйнятний паразитичний аспект перешкоджає і перекриває ситуацію, коли університетська інфраструктура (вільне розпорядження приміщеннями, доступ до засобів масової інформації та компетентних журі через академічні кваліфікації і звання, зрештою, набір аудиторії студентів, яким ви часто викладаєте лекції та у яких навіть може ще не пріймали іспити). використовується для викривлення конкурентного літературного середовища на користь викладачів університетів, акі виникають одночасно з поетами.

1.4. Настав час зіткнутися з тим, що є, мабуть, найважливішим питанням, яке виникає перед визначенням політичного питання яким є відмінність між другом та ворогом. Питання на мільйон доларів: чому нам потрібно мати ворогів? Відповідь проста, мабуть, надзвичайно проста: десятирічний мирний перехід у літературі з кінця 1990-х рр. перетворив відмінності «друг-ворог» у важливий акт відновлення продуктивної напруженості в літературній сфері. Руйнування політичної системи, розпочатої Симеоном II, має власний еквівалент у літературній системі: перетворення радикального та політичного потенціалу постмодернізму 90-х років в кар’єрно-орієнтований, деполітизований корпоративний ресурс, придатний для м’якої взаємодії з лайвстайл літературою з метою досягнення комерційно оптимальних гібридів. Повертаючись до радикальної політизації у літературній сфері, ми відкрито заявляємо нашими ворогами деполітизовану постмодерністську / неоавангардну академічну корпоративну лайвстайл літературу та їх комерційно-оптимізованих гібридів.

1.5. Наскільки ми живемо в рамках культури віктимізації, ми знаємо, що статус-кво мирного переходу в літературі, яку ми оголошуємо нашим ворогом, не втратить можливість назвати себе нашою «жертвою». Це не буде ні першим ні останнім разом, коли багаті та символічні багаті та могутні приймають маску жертви. Насправді вся культура мирного переходу побудована старими соціалістичними елітами базується на блокуванні кожної спроби вираження свободи через ляку тим, що будуть «жертви». Ми знаємо, що вони брешуть і що захищаючи привілеї, боячись за них, вони приймають маску жертви. Ми підтверджуємо, що за маскою «жертви» ховається статус-кво мирного переходу в літературі, група нерозбірливості лайвстайла та академії – наш ворог.

2. Нова соціальна поезія, народження якої ми оголошуємо в цьому маніфесті, насамперед, є поезією відновленої фігури автора – реабілітованого після лайвстайлно-академічного споживання його «смерті». Зарозуміла комерціалізація концепції Роланда-Барта – є де-факто підписання її смертного вироку. Комерційно оптимізовані гібриди між лаійвстайл літераторую і літературою «високого» академічного постмодернізму практично незворотно вбили та поховали революційно-анархічний потенціал ідеї «смерті автора». У цій ситуації ми заявляємо про воскресіння автора як останнього гаранта можливості для етичних дій, тобто для свободи. Фільм обертається перед нашими очима, в якому теоретичні штовхання в плачі автора в літературній сфері мало алібі для позиціонування його продуктів в помаранчевому прилавці влади у вигляді засобів масової інформації, присяжних, грантів, перекладів, державних нагородів. Цей автор дійсно мертвий і він вже смердить. Хай живе автор як остаточна гарантія свободи!

2.1. Відновлення фігури автора як суб’єкт який може нести відповідальність етичного плану спрямовану на серці темряви режиму мирного переходу: немає правди – ерго акт «робити» в літературній і науковій кар’єрі академічна, історія літератури написана самими нами, доки ми створюємо літературу, ми граємо матч і, водночас, сигналізуємо пенальті в ньому. Якщо в 90х релятивизация поняття істини була в ігровому режимі, таким чином, підриваючи догматичну «істину» ідеології старого режиму, в 2010 році цей лайвстайл-акадамічний релятивізм набув реально-політичні і реально-економічні розміри корпоративної приватизації суспільного літературного ресурсу. У цій ситуації, ми за літературу істини, яка є загальним терміном нашого розуміння нової соціальної поезії. Засновники гри закінчили її самі з їх академічною істиною апаратника та лайвстайл ікон. Нова соціальна поезія як література істини, нашою волею є повернути свободу літературі від апаратних академічних ігр та лайвстайлно-комерційного траура / комерційної забави до смерті.

2.2. Поезія 90х  в пікових досягнення, в своїх найбільших досягненях, пов’язаних з іменами Ані Ілков і Златомір Златанов ніколи не відмовилялася від естетики піднесеного, як передачою між літературними і політичними умовами в недобудованому поекті модернізма. Академічний постмодернізм, який посилається на ці поети, як їх вчителі, особливо засвоює дискурсивну гру та ігри з постструктуралістским жаргоном, залишаючи по заду свою потужну естетику піднесеного, чия кінцева екзистенціальна ставка ставка є  на політичне. Симптом є дрейфом, який збільшується з прогресом мирного переходу в 2010 році від тепла до естетики піднесених до відверто комерційним обіймам естетики краси. З найуспішнішим гібридом між академічним постмодернізмом і лайвстайл літературою естетика краси стає комерційною неодмінною умовою, пропонуючи і політико-реальний рецепт «протестуюча людина прекрасна» – безпосередньо введений в PR-кампанії Міністерства внутрішніх справ Болгарії проти протестів влітку 2013р. Нова соціальна поезія категорично і в переважній більшості має естетику піднесеного як засіб повернення політичного радикалізму до літератури та суспільства , деморалізованого естетизуванням політичного у рамках комерційної гібридизації академічного постмодернізму та лайвстайл літератури.

2.3. Естетика піднесеного є світським лейтенантом богослов’я в суспільно-історичному контексті (комп’ютерної технології, біотехнології і т.д.) видалення контексту трансцендентності і безповоротного розмежування сфер цінностей в рамках цивілізації. Свобода, яку ми хочемо повернути до літератури немислима без безкомпромісної вимоги автономності поезії по відношенню до ідеології ринку, уряду і науки. Але цієї автономії недостатньо для реалізації умов, до яких ми прагнемо, щоб запанувала свобода. І реабілітація автора в якості етичного суб’єкта як і концепція літератури істини немислима без трансцендентних основаннь. Ми бачили на власні очі літніх людей де веде грайливе припинення суб’єкта і істини, в кінцевому підсумку фундамент може бути тільки трансцендентальним – безпосередньо в обкладинці гри в академії та комерції. Без етичного (відповідального) суб’єкта та істини, чиї кінцеві підстави є трансцендентними, немає соціальної справедливості. Без гніву справедливості немає поезії.

Переклад з болгарської на українську мову: Аліна Врабій

 

Димитър Пейчев/Dimitrie Peicev

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 13, септември, 2018

 

Manifest de la Nova Poesia Social

by New Social PoetryNo Comments

 

1. La poesia que fem és política en el sentit absolut de distingir inequívocament entre amic i enemic. En el moment de la nostra formació com a grup de poetes, els nostres distingits i no renegociadors enemics són: (a) la literatura lifestyle en totes les seves variants i (b) la literatura paràsit sobre la infraestructura universitària, així com (c) els intents comercialment orientats d’híbrids entre les esmentades abans a i b.

1.1. Per „literatura lifestyle“ ens referim al producte controlat pel mecanisme de l’oferta i la demanda, en el qual l’autor amb major o menor grau de consciència tracta de satisfer les necessitats creades per una „cultura de si mateix“ orientada al consum, en altres paraules seria el miratge desèrtic, del fet de poder „fer“ el nostre jo a partir de productes i serveis de consum. El moment de l’autor en els productes així creats és promediat i reduït per expectatives, la satisfacció de les quals suposa una renúncia estètica – a sovint inclús ètica- de l’autonomia del subjecte creador. En aquest sentit la literatura lifestyle pot ser vista com un equivalent comercial de la concepció postmoderna de „la mort de l’autor“, en la que aquest tipus de literatura es creua i cohabita tímidament amb „l’alt“ (universitari) postmodernisme.

1.2. Els dos socis – la literatura lifestyle d’una banda i el postmodernisme acadèmic a l’altra- tenen de què avergonyir-se (silenciosament) tant l’un davant l’altre, així com davant dels lectors. Però en una situació encara més delicada està la literatura d’inspiració postmoderna, que parasita l’infraestructura universitària. A pesar de la coartada teòrica de l’anivellament de „alt“ i „baix“, el soci més alt de la parella no es pot alliberar de restos de consciència culpable, especialment quan ha de confiar en l’últim dels discursos actuals d’esquerra acadèmica occidental. A final de comptes – tot i quan la retòrica és d’esquerres- el soci configurat més teòricament acudeix en realitat a les típiques legitimacions comercials neoliberals per tal d’avaluar la lifestyle producció: „l’escriptor búlgar més venut“, „l’escriptor búlgar més publicat en l’estranger“, i d’altres classificacions d’èxit comercial. Una qüestió diferent és fins a quin punt aquest èxit és realment comercial o si es basa en l’habitual per a la societat búlgara fusió oligàrquica dels interessos privats i recursos estatals privatitzats.

1.3. Per „Literatura parasitària sota la infraestructura universitària“ entenem que, tot i l’acolorida connotació de l’adjectiu „parasitària“, entenem sobretot (i no pejorativament), el fet sociocultural de la necessitat econòmica de l’escriptor en dependre de salaris d’ensenyament (o beques de doctorat) tot i encara que siguin baixos, segueixes sent relativament segurs, la qual no implica l’acte de la jornada diària de 8 hores. Si no estàs preparat per vendre la teva pròpia escriptura, el treball d’universitat és una opció legítima i digna per a l’escriptor. L’aspecte parasitari inacceptable es fica i es sobreposa quan s’utilitza la infraestructura universitària (lliure disposició de locals, accés als mitjans de comunicació i jurats de la competència a través dels rangs acadèmics i els títols, en definitiva, la contractació d’una audiència d’estudiants, que sovint ensenyem i fins i tot esperem poder-los examinar), tot això es fa servir per a la distorsió de l’ambient literari competitiu a favor dels acadèmics, exhibits al mateix temps com a poetes.

1.4. Ara és el moment d’afrontar, potser, la qüestió més important que sorgeix a l’hora de definir la diferència política entre amic i enemic. La pregunta d’1 milió de dòlars és: per què són els nostres enemics? La resposta és senzilla, potser sorprenentment senzilla: La transició pacífica a la literatura després del final dels anys 90 va convertir en la promulgació de les distincions „amic-enemic“ en un acte vital en la reconstrucció de la tensió productiva del camp literari. La degradació del sistema polític iniciat per Simeó II, té el seu equivalent exacte en el sistema literari: la transformació del potencial polític radical del postmodernisme dels anys 90 en un recurs de carrera acadèmic-corporatiu despolititzat, amigable amb l’aparellament pacífic amb la literatura lifestyle per tal d’aconseguir híbrids comercialment òptims. Tornant a la politització radical en el camp literari, anunciem obertament el neopostmodernisme/neovanguardia despolititzat acadèmic i corporatiu, la literatura lifestyle i els seus híbrids comercialment optimitzats, com a nostres enemics.

1.5. Mentre vivim en el marc d’una cultura de la victimització diligentment cultivada per cada govern consecutiu, sabem que l’estatus de la transició de pau en la literatura que declarem ser el nostre enemic, no deixarà escapar l’oportunitat de denominar-se a si mateix com a „víctima“. No serà ni la primera ni l’última vegada que els rics o simbòlicament rics i els governants, es calcen la màscara de la víctima. De fet, tota la cultura de transició pacífica, construïda per les velles socio-elits, es basa en el bloqueig de tota manifestació de llibertat a través de l’amenaça de que hi hauran „sacrificis/víctimes“. Sabem que menteixen, que defensant els privilegis, lluiten per ells, adoptant la màscara de víctima. Diem que, darrere de la màscara de la „víctima“ s’amaga l’estatus de la transició pacífica en la literatura, la promiscuïtat grupal del lifestyle i l’academicisme – el nostre enemic.

2. La nova poesia social, el naixement de la qual anunciem ací, és abans de tot la poesia de la figura rehabilitada de l’autor – rehabilitada després de la consumació academicista i lifestyle de la seva „mort“. La descarada comercialització de la concepció Roland-Barthes és la signatura de facto de la seva sentència de mort. Els híbrids comercialment optimitzats entre lifstyle literatura i „alt“ postmodernisme acadèmic en la pràctica irreversibles han matat i soterrat el potencial revolucionari i anarquista de la idea de „la mort de l’autor“. En aquesta situació, declarem la resurrecció de l’autor com l’últim garant de la possibilitat d’actes ètics, això és, llibertat. Davant els nostres ulls veiem la pel•lícula, en la qual el rebuig teòric i puntada de peu de l’autor a la cuneta del camp literari era una coartada per al posicionament dels seus productes en el quiosc taronja fosforescent del poder sota la forma de mitjans de comunicació, jurats, subvencions, transferències, ordres de govern. Aquest autor està realment mort i ja fa pudor. Visca l’autor com últim garant de la llibertat!

2.1. La rehabilitació de la figura de l’autor com a subjecte, amb la capacitat de ser responsable en un pla ètic, és un objectiu destinat al cor de la foscor del règim de transició pacífica: no hi ha cap veritat – ergo actuem, „treballem“ per la nostra carrera literària i acadèmica, la història literària acadèmica s’escriu per nosaltres mateixa, mentre que al mateix temps fem literatura, jugant el partit i alhora xiulant els penals d’aquest. Si en els anys 90 la relativització del concepte de veritat fos a manera de joc, soscavant les „veritats“ dogmàtiques de la ideologia de l’antic règim, durant el 2010 aquest relativisme lifestyle- acadèmic va guanyar dimensions polítiques-reals i econòmiques-reals en la privatització corporativa del recurs literari públic. En aquesta situació nosaltres estem a favor d’una literatura de la veritat, que és el terme genèric de la nostra comprensió de la nova poesia social. Els creadors del joc el van acabar per si mateixos, amb la veritat dels seus buròcrates acadèmics i les seves icones lifestyle. La nova poesia social com a literatura de la veritat és la nostra voluntat de tornar a la llibertat literària lliure de maquinària acadèmica i el lifestyle comercial tristesa/diversió fins a la mort.

2.2. La poesia dels anys 90 en el seu màxim triomf, relacionat amb els noms d’Ani Ilkov i Zlatomir Zlatanov, mai ha renunciat a l’estètica de el sublim com una transmissió entre el literari i el polític en el projecte inacabat de la modernitat. El postmodernisme acadèmic, que es refereix a aquests poetes com els seus mestres, sobretot assimila el joc discursiu i el joc amb els argots postestructuralistes, deixant al fons la seva potent estètica de el sublim, de la qual la seva última obstinació existencial és el polític. Simptomàtica és la deriva que va augmentant amb el progrés de la transició pacífica dels anys 2010, des de la tebiesa cap a l’estètica de el sublim fins a l’abraçada comercial cada vegada més oberta de l’estètica del que és bell. Amb l’híbrid més exitós entre el postmodernisme acadèmic i la literatura lifestyle l’estètica de la bellesa es converteix en una condició comercial sine qua non, oferint inclús receptes polític-reals tipus: “ el manifestant és bell“, directament implicades en la campanya publicitaria del Ministeri d’Interior en contra de les protestes de l’estiu del 2013 . La nova poesia social categòrica i contundentment compta amb l’estètica de el sublim com un mitjà per tornar al radicalisme polític en la literatura i la societat desmoralitzada per l’estetització de el polític dins del marc de la hibridació comercial de l’academicisme postmodern i literatura lifestyle.

2.3. L’estètica de el sublim és un lloctinent secular de la teologia en una situació sociohistòrica (informàtica-tecnològica, biotecnològica, etc.) de retirada de la transcendència i de la diferenciació de camps de valors fonamental i irrevocable dins del marc de la civilització occidental. La llibertat que volem retornar a la literatura és inconcebible sense la insistència inflexible en l’autonomia de lo poètic front les ideologies del mercat, l’estat i la ciència. Però aquesta autonomia no és suficient per adonar-se de les condicions de l’oportunitat de llibertat que estem buscant. Tant la rehabilitació de l’autor com a subjecte ètic, com el concepte de la literatura de la veritat, són impensables sense motius trascendent. Vam veure amb els nostres propis ulls, envellint, fins on ens porta la suspensió lúdica del subjecte i la veritat, de qui el fonament final deu ser únicament transcendental: directament a la retribució del joc en l’acadèmia i el comerç. Sense subjecte ètic (subjectat a la responsabilitat) ni veritat, els últims fonaments dels quals són trascendent, no hi ha justícia social. Sense ràbia de justícia, no hi ha poesia.

09-09-2016 Sofía

 

Versió en català per Marina Generó

 

списание „Нова социална поезия“, бр. 12, май, 2018